Νικόλαος Φ. Καμπάνης, Γεωλόγος Α.Π.Θ. – Ομηριστής

ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ
Μια συστάδα πολλών νησιών, ονομάζεται αρχιπέλαγος. Παραδείγματος χάριν, τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν το Ελληνικό Αρχιπέλαγος.
Οι Εχινάδες ανήκουν σε αυτή την γεωγραφική κατηγορία, αλλά στην πραγματικότητα είναι μισό αρχιπέλαγος , χωρίς να σημαίνει αυτό ότι το υπόλοιπο αποτελεί μέρος του μύθου της χαμένης Ατλαντίδας, αφού τα νησιά που λείπουν είναι καθημερινά επισκέψιμα και χωρίς πλοίο, μια που αποτελούν τους λόφους του κάμπου δυτικά και απέναντι του Μεσολογγίου.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ;
Υπάρχουν διαφόρων ειδών χρονολογήσεις, με πιο γνωστές τις ραδιοχρονολογήσεις, ικανές
να απαντήσουν σε κάθε ερώτημα σχετικά με την ηλικία των διαφόρων γεωλογικών δομών, στρωμάτων και πετρωμάτων, ακόμα και για εκείνα που έχουν δημιουργηθεί πολλά εκατομμύρια έτη πριν από την εποχή μας.
Μία από τις μεθόδους ραδιοχρονολόγησης είναι και η μέθοδος του άνθρακα, ικανή να βγάλει συμπεράσματα κυρίως για όλα τα ιστορικά γεγονότα, αφού δεν έχει δυνατότητα για τις τάξεις των εκατομμυρίων ετών, όπως έχουν άλλες μέθοδοι.
Άλλη μέθοδος είναι της θερμοφωταύγειας , που μπορεί να υπολογίσει ηλικίες όσον αφορά επιφάνειες που έχει αλλάξει το χρώμα τους εξαιτίας της ηλιακής ακτινοβολίας.
Άλλες χρονολογήσεις είναι οι στρωματογραφικές, με τις οποίες χρονολογούμε στην ίδια ηλικία κάτι τι που βρίσκεται εντός ενός γεωλογικού στρώματος ήδη χρονολογημένου.
Χρήσιμα είναι και τα καθοδηγητικά απολιθώματα, τα οποία έζησαν και εξαφανίστηκαν εντός μικρής διαπιστωμένης και ορισμένης χρονικής περιόδου του παρελθόντος. Αν ανακαλύψουμε ένα τέτοιο, εύκολα θα πιστοποιήσουμε και την ηλικία του γεωλογικού στρώματος, εντός του οποίου ενυπάρχουν.
Κάτι ανάλογο θα διαπιστώσουμε παρατηρώντας και τις φωτογραφίες που ακολουθούν:
Η ομοιότητα των λαξευτών αυτών τάφων, τους κατατάσσει στον ίδιο πολιτισμό και στην ίδια χρονική περίοδο… Κι ας απέχουν μεταξύ τους εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Ο ένας ανακαλύφθηκε στο βασίλειο του Μενελάου, στην Πελλάνα
της βόρειας Λακωνίας, ενώ ο άλλος έξω από τα Μονοπωλάτα Ληξουρίου Παλικής Κεφαλληνίας. Μάλιστα, απ` ότι διαπιστώνουμε, είναι σύγχρονοι μεταξύ τους αλλά προγενέστεροι του Οδυσσέα.
…και ειδικά τα κατώτερα επίπεδα των τειχών κάτω από τις μεταγενέστερες και τετραγωνισμένες προσθήκες, που όμως στην Πύλη των Λεόντων παρατηρούμε με έκπληξη ότι και από την Μυκηναϊκή εποχή ήξεραν να τετραγωνίζουν.

Η τοιχοποιία αυτών των τειχών, είναι Μυκηναϊκής τεχνοτροπίας, κουμπωτές όπως λέμε και όχι τετραγωνισμένες. Ανήκουν πιθανόν στην ύστερη Μυκηναϊκή περίοδο και είναι σύγχρονες μεταξύ τους.
Στις φωτογραφίες θαυμάζουμε την Κράνη Κεφαλληνίας, την Τίρυνθα, τις πολύχρυσες Μυκήνες και
τις Οινιάδες Μεσολογγίου…

…la construcción encastrada se ve especialmente en los bajorrelieves de los muros bajo las ulteriores y cuadriformes anexiones aunque en la puerta de los leones observamos con sorpresa que desde la época micénica los helenos ya sabían tallar y modelar.

En esta ocasión nos ocuparemos de las Oiniades, ciudad que destacaba hasta los años helenísticos y llevaba el nombre del rey Enéo, conocido por el mito del jabalí de Calidón y de las disputas entre Calidón y Pleurón, disputas y acontecimientos que habían pasado en forma de fabulas y cuentos de boca a boca y de abuelos a nietos, por los siglos y hasta nuestros días. Ahora que ya conocemos que Enéo (gr. Oineas), era el rey de Calidón, cerca del actual Evinojóri es lógico pensar que Oiniades (Eníades) tomaron su nombre años más tarde en honor de tal glorioso rey. Pero los nativos y sus vecinos ya reconocían la antigüedad de la ciudad y de las fortificaciones micénicas aunque ellos mismos sepultaban parcialmente bajo

construcciones más contemporáneas.

¿Cómo se titulaban y como eran exactamente estas construcciones que nosotros y también los antiguos admiraban?

Este astillero (Neório) está reconocido como el mejor conservado del mundo antiguo.

Sus superficies esculpidas además de la construcción abotonada de la parte inferior de su muralla, puedendemostrarsindudaquesehautilizadodesdelosañosprehistóricoshastalaépocade           Cleopatra. Probablemente su actividad cesó cuanto los habitantes de la provincia tuvieron que emigrar para poblar la nueva ciudad romana de Nicopólis, cerca de la actual Préveza, fundada por el mismísimo cesar Augusto en honor a su victoria en la batalla naval de Accio (Aktion),

contra a Antonio y Cleopatra.

Comprobemos que en los costados del astillero, las filas inferiores se componen por grandes piedras que “se abrochan” perfectamente entre ellas y desde cualquier ángulo como en los megalíticos y premicénicos monumentos.

De ello deducimos que el astillero funcionaba ininterrumpidamente por más de 1500 años y después de cada destrucción por efectos sísmicos o bélicos se reformaba con elementos de construcción más innovados.

Con el paso de los tiempos, cuando la erosión y sedimentación del río Aquelóo empezaba a provocar problemas para el buen funcionamiento del astillero durante sus últimos siglos de vida y cuando el acceso de las naves desde el mar solo era posible a través de algún canal o algún afluente del río su aprovechamiento era posible solo en el dique izquierdo como vemos en la foto primera.

Provoca sorpresa al visitante el hecho que en este astillero las rampas de deslizamiento de las naos descienden dos metros desde la superficie del terreno para encontrar el antiguo nivel del mar. Esa evidencia nos proporciona la información más importante para nuestra investigación: El dios fluvial Aquelóo durante más de veintiún siglos, con los sedimentos que había arrastrado desde las montañas por donde transita, ha aportado el material necesario para cubrir poco a poco el área que anteriormente a la época constituía una superficie acuática.

Echemos por tanto un vistazo de cerca, o por el aire con la ayuda del satélite, las colinas del campo alrededor de las Oiniádes. Observaremos nítidamente que ellas formaban un conjunto de pequeñas islas que mucho más tarde se adhirieron a tierra firme

Los más recientes acontecimientos de la batalla de Equinades, la mal llamada de Lepanto, a través de las escaramuzas de Don Juan de Austria, testimonian que en aquellos mismos años se anexionó Scrófa ó Curzolári, la “última isla Oiniada”.

Moraleja: Las Equinadas de la antigüedad se integraban por el doble número de islas

A continuación intentaremos revelar el mapa de las Equinades homéricas, «Ἐχινάων θ᾽ ἱεράων νήσων», corrigiendo el actual substrayéndole el material que depositó el Aquelóo a ese inmenso artificial latifundio hasta una altura de dos o tres metros.

EL DULICHION PERDIDO

El imperio del Dulichion homérico tenia las siguientes características

1. Mantenía unas relaciones cordiales con sus vecinos Cefalines, el pueblo que condujo Odiséo a la guerra de Por esa razón Homéro en el Catalogo de Naos de los Aqueos que participaron en dicha guerra los alista contiguamente: Iliada rapsodia ´B, 625-644

ΚΕΙΜΕΝΟ

Οἳ δ᾽ ἐκ Δουλιχίοιο Ἐχινάων θ᾽ ἱεράων νήσων, αἳ ναίουσι πέρην ἁλὸς Ἤλιδος ἄντα, τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε Μέγης ἀτάλαντος Ἄρηϊ Φυλεΐδης, ὃν τίκτε Διῒ φίλος ἱππότα Φυλεύς,

ὅς ποτε Δουλιχιόνδ᾽ ἀπενάσσατο πατρὶ χολωθείς· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο. Αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς ἦγε Κεφαλλῆνας μεγαθύμους, οἵ ῥ᾽ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον

καὶ Κροκύλει᾽ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν,

οἵ τε Ζάκυνθον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Σάμον ἀμφενέμοντο, οἵ τ᾽ ἤπειρον ἔχον ἠδ᾽ ἀντιπέραι᾽ ἐνέμοντο·

τῶν μὲν Ὀδυσσεὺς ἦρχε Διὶ μῆτιν ἀτάλαντος· τῷ δ᾽ ἅμα νῆες ἕποντο δυώδεκα μιλτοπάρῃοι. Αἰτωλῶν δ᾽ ἡγεῖτο Θόας Ἀνδραίμονος υἱός,

οἳ Πλευρῶν᾽ ἐνέμοντο καὶ Ὤλενον ἠδὲ Πυλήνην Χαλκίδα τ᾽ ἀγχίαλον Καλυδῶνά τε πετρήεσσαν· οὐ γὰρ ἔτ᾽ Οἰνῆος μεγαλήτορος υἱέες ἦσαν,

οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτ᾽ αὐτὸς ἔην, θάνε δὲ ξανθὸς Μελέαγρος· τῷ δ᾽ ἐπὶ πάντ᾽ ἐτέταλτο ἀνασσέμεν Αἰτωλοῖσι· τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.

TRADUCCIÓN

Y esos de Doliqui y las sacras islas Equinadas, lejos halladas en el mar, a Élide delante, a quienes Megis el fílida, dios como Ares,dirigía él que nació del noble Fileo, por dioses protegido hacia Doliqui dejando al padre enemistado, partió, pues a él cuarenta naves negras le seguían!

Luego, comandaba Ulises impetuosos Kefalines , que dominaban a Ítaca y a nemoroso Nírito y a Crokyléa regentaban y a la escarpada Egílipa y gobernaban a Sami y las costas y a Zante poseían e imperaban la península enfrente por ambos lados, y de todos ellos caudillo Odiseo, tan prudente como Zeus, pues a él doce naves de proas rojas le seguían.

Mientras los Étolos que Thóa dirigía, el hijo de Adremón aquellos regentaban a Pleurón, Óleno y Piléne y la marítima Chalkís y Calidón hecha sobre las rocas porque ya no quedaban vástagos de Enéo el valiente ni él tampoco, y también el albo Meleagro murió. Así a este se confió a los Etolos todos abanderar Pues a él cuarenta naves negras le seguían!

1. Como se deduce de dicho catalogo Dulichion es una de las potencias que escoltan a Mégis, un simple príncipe y no Anax que sin embargo dispone de una armada cuatro veces mayor a la de Odiséo dueño de tres islas conocidas como Zánte, Cefalonia (Ítaca) y
2. En el mismo catalogo observamos que Dulíchion limita por el éste con el rey Thóas de Pleurón, de Piléne y el grao desconocido de Calcis y la heredada Calidón después de la muerte de Enéo, del rubio Meleagro y sus otros
3. Al pueblo de Dulichion probablemente integraban Epeos provenientes de la actual Acaya é Élide que en aquella época se llamada conjuntamente Élide ya que Acaya o Achaia se llamaba todo el Uno de esos Epeos se dice que junto a Palas Atenea maquinaron el caballo de Troya dejando a Odiseo escoltarlo hasta su entrada a la ciudad.
4. Unos años más tarde Dolíchion formó parte a la pretensión de Penélope con cuatro veces más pretendientes que la propia Ítaca. Este suceso implica seriamente a Dolíqui en los asuntos íntimos del reino de Ítaca.

Catálogo de pretendientes, Odisea rapsodia π΄ 247-248

Ἐκ μὲν Δουλιχίοιο δύω καὶ πεντήκοντα κοῦροι κεκριμένοι, ἓξ δὲ δρηστῆρες ἕπονται·

Desde Dulíchion vinieron cincuenta y dos jóvenes distinguidos a los que, seis sirvientes les seguían

…Y no solo porque aparte de la intervención de Doliqui, que apuntamos antes, en los asuntos propios del imperio de Odiseo, hay referencias y teorías como la nuestra – que investiga y procura documentar que la Ítaca Homérica es en verdad la península de Paliquí en Kefalónia- quienes además ofrecen a Dulíchion parte del sur de la propia Kefalónia desde Argostóli hasta Lássi. Ahí donde posiblemente fuese adalid el padre del “pretendiente” Amfínomo, Níso.

1. No se ha detectado sin embargo deseo de incursión contrario, o sea desde Ítaca a Dulíchion, excepto el deseo de Odiseo-“pordiosero”, visitar en alguna ocasión, estrenando nuevas túnicas como rey que era, el bellísimo, bucólico y fértil tierra de trigales,¡Dolíqui! (Δουλιχίου πολυπύρου ποιήεντος, Odiséa rapsodia π΄, 396) Por otro lado no olvidemos que hay referencias Homéricas que los Itacenses mantenían empresas de ganadería en la opuesta Élide…
2. g) Unsegundo Epeoresurgeenlamitologíadelasislasdelaregiónasícomoenlaexpediciónde Amfitrió Sunombre Eleiosyprovienede Elos. Sunombrehaquedadodesdeentoncesenlacostasurde Kefalónia cerca de la Scála de Prónoi. (Poros): Kat´Eleios. Drácias, uno de los comandantes de Dulichion en Troya, compañero de armas de Megis nos recuerda indudablemente el lugar adráci a las afueras de Argostóli.
3. h) Otros nombres que sugieren Dulíchion en el entorno de Etolia y Acarnánia: El anax Ácastos, de la dinastía Laértida integrante en la expedición de los Argonautas, Castos también es homérico y porque no Astacós. Referente a Mégis hay una pequeña isla con el nombre de Meganísi (de Mégis y nisos/ isla), donde se encontraron vestigios prehistóricos.

Volviendo al canto II de la Ilíada y resumiendo, comprobamos que Duliqui tiene como centro neurálgico las Equinadas, con capital a Oiniades y se extendía por toda la costa del mar Jónico central, incluso dentro de las tierras de influencia de Odiseo.

En este mapa presentamos en su totalidad los territorios y la procedencia (Táphios en Ítaca y Épeos para Dulíchion) de los dos imperios aliados, quienes una generaciónón antes de Odiseo estaban dirigidos por los héroes Laértes en Ítaca y Ácastos en Dulíchion.

Considero probable de que Élos, «Έλος» de donde provenía Éleio debe su nombre a las inmensas marismas (élos) de Aquelóo que se acumulaban al final de la tierra firme frente del entonces piélago de las Equinadas

Damos las gracias de antemano a los que apodaron «Valtí» el entorno donde se desarrolla

actualmente nuestra teoría.

Nicos F. Kampanis

19/09/2015

ALBUM FOTOGRAFICO

Vista desde la colina Katsás de Lesíni desde donde se divisan por orden: Katojí, Neojóri, la sierra de San Nicolas (Koúndouros) y al fondo la laguna de Mesológgi.

En la colina Katsás de Lesíni hay base de antigua torre-vigia (fryctoria), y probablemente templo precedente.

Desde la colina katsás de Lesíni se divisa hacia el oeste el campo fértil que en la antigüedad era el prehistórico piélago de las sacras Equínadas.

La laguna de Mesológgi.

El endiosado río Aquelóo frente a Katojí. Se aprecia a la colina katsás de Lesíni.

Dioni y Su playa respectiva en la Desembocadura de Aquelóo

Dioni y Su playa respectiva en la desembocadura del Aquelóo

en su perspectiva sur /

Pseudoatolón, comoresultado de la sedimentación

Detalle de la foto anterior

Estuarios de Aquelóo cerca de Dioni a la que vemos en las fotos de la derecha Al fondo y al oeste se observa empezando por la izquierda:

a Scoupás, Curzolari,(como pirámide), detrás scrofopoula y a la derecha Oxiá.

Un “instante” antes de que una isla Equinada anexionarse a tierra firme.

Scrofopoúla ya se ha unido A tierra firme

Sedimentos del delta de Aquelóo

El material fotográfico ha sido gentilmente cedido de páginas locales del municipio actual de Oiniades y anónimos ciudadanos conocedores de la región

Las fotos seleccionó nuestro colaborador habitual Rodi de Fúca.

La composición y elaboración del texto ha sido por nuestro colaborador Antonio Ziógas.

Νικόλαος Φ. Καμπάνης, Γεωλόγος Α.Π.Θ. – Ομηριστής
ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟ ΟΜΗΡΙΚΟ ΔΟΥΛΙΧΙΟ
ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ
Μια συστάδα πολλών νησιών, ονομάζεται αρχιπέλαγος. Παραδείγματος χάριν, τα νησιά του Αιγαίου αποτελούν το Ελληνικό Αρχιπέλαγος.
Οι Εχινάδες ανήκουν σε αυτή την γεωγραφική κατηγορία, αλλά στην πραγματικότητα είναι μισό αρχιπέλαγος , χωρίς να σημαίνει αυτό ότι το υπόλοιπο αποτελεί μέρος του μύθου της χαμένης Ατλαντίδας, αφού τα νησιά που λείπουν είναι καθημερινά επισκέψιμα και χωρίς πλοίο, μια που αποτελούν τους λόφους του κάμπου δυτικά και απέναντι του Μεσολογγίου.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΗΣΗ;
Υπάρχουν διαφόρων ειδών χρονολογήσεις, με πιο γνωστές τις ραδιοχρονολογήσεις, ικανές
να απαντήσουν σε κάθε ερώτημα σχετικά με την ηλικία των διαφόρων γεωλογικών δομών, στρωμάτων και πετρωμάτων, ακόμα και για εκείνα που έχουν δημιουργηθεί πολλά εκατομμύρια έτη πριν από την εποχή μας.
Μία από τις μεθόδους ραδιοχρονολόγησης είναι και η μέθοδος του άνθρακα, ικανή να βγάλει συμπεράσματα κυρίως για όλα τα ιστορικά γεγονότα, αφού δεν έχει δυνατότητα για τις τάξεις των εκατομμυρίων ετών, όπως έχουν άλλες μέθοδοι.
Άλλη μέθοδος είναι της θερμοφωταύγειας , που μπορεί να υπολογίσει ηλικίες όσον αφορά επιφάνειες που έχει αλλάξει το χρώμα τους εξαιτίας της ηλιακής ακτινοβολίας.
Άλλες χρονολογήσεις είναι οι στρωματογραφικές, με τις οποίες χρονολογούμε στην ίδια ηλικία κάτι τι που βρίσκεται εντός ενός γεωλογικού στρώματος ήδη χρονολογημένου.
Χρήσιμα είναι και τα καθοδηγητικά απολιθώματα, τα οποία έζησαν και εξαφανίστηκαν εντός μικρής διαπιστωμένης και ορισμένης χρονικής περιόδου του παρελθόντος. Αν ανακαλύψουμε ένα τέτοιο, εύκολα θα πιστοποιήσουμε και την ηλικία του γεωλογικού στρώματος, εντός του οποίου ενυπάρχουν.
Κάτι ανάλογο θα διαπιστώσουμε παρατηρώντας και τις φωτογραφίες που ακολουθούν:
Η ομοιότητα των λαξευτών αυτών τάφων, τους κατατάσσει στον ίδιο πολιτισμό και στην ίδια χρονική περίοδο… Κι ας απέχουν μεταξύ τους εκατοντάδες χιλιόμετρα.
Ο ένας ανακαλύφθηκε στο βασίλειο του Μενελάου, στην Πελλάνα
της βόρειας Λακωνίας, ενώ ο άλλος έξω από τα Μονοπωλάτα Ληξουρίου Παλικής Κεφαλληνίας. Μάλιστα, απ` ότι διαπιστώνουμε, είναι σύγχρονοι μεταξύ τους αλλά προγενέστεροι του Οδυσσέα.
…και ειδικά τα κατώτερα επίπεδα των τειχών κάτω από τις μεταγενέστερες και τετραγωνισμένες προσθήκες, που όμως στην Πύλη των Λεόντων παρατηρούμε με έκπληξη ότι και από την Μυκηναϊκή εποχή ήξεραν να τετραγωνίζουν.
Κεφαλληνία:
Κράνη
Τίρυνθα
Μυκήνες
Η τοιχοποιία αυτών των τειχών, είναι Μυκηναϊκής τεχνοτροπίας, κουμπωτές όπως λέμε και όχι τετραγωνισμένες. Ανήκουν πιθανόν στην ύστερη Μυκηναϊκή περίοδο και είναι σύγχρονες μεταξύ τους.
Στις φωτογραφίες θαυμάζουμε την Κράνη Κεφαλληνίας, την Τίρυνθα, τις πολύχρυσες Μυκήνες και
τις Οινιάδες Μεσολογγίου…
Οινιάδες
Εδώ θα ασχοληθούμε με τις Οινιάδες, πολιτεία που άκμαζε μέχρι τα Ελληνιστικά χρόνια και έφερε το όνομα του βασιλιά Οινέα, γνωστού από τον μύθο του Καλυδώνιου κάπρου, καθώς και από τη διαμάχη μεταξύ Καλυδώνας και Πλευρώνας. Διαμάχη και ιστορίες που είχαν από αιώνες, τότε και μέχρι σήμερα, περάσει στο μύθο και στις ιστορίες στόμα με στόμα, που σαν παραμύθι
διέδιδαν οι ηλικιωμένοι.
Επειδή τώρα πια γνωρίζουμε ότι ο Οινέας ήταν βασιλιάς στην Καλυδώνα, κοντά στο Ευηνοχώρι, λογικό είναι να πιστέψουμε ότι οι Οινιάδες έλαβαν το όνομα αυτό πολλά χρόνια αργότερα προς τιμήν αυτού του ένδοξου Βασιλέα και επειδή οι ντόπιοι και οι πέριξ αναγνώριζαν την παλαιότητα των λιθοδομών και τειχών που συμπλήρωναν από πάνω οι ίδιοι κατά καιρούς.
Ποιο όνομα είχαν και τι ήταν αυτά τα προϊστορικά, που και εμείς αλλά και αυτοί θαύμαζαν;
Το Νεώριο αυτό (ναυπηγείο), έχει αναγνωριστεί ως το παλαιότερο στον κόσμο. Οι λαξευτές του επιφάνειες, καθώς και πολλές «κουμπωτές» λιθοδομές χαμηλά, άνετα μπορούν να αποδείξουν ότι χρησιμοποιείται από τα προϊστορικά χρόνια, μέχρι την εποχή της Κλεοπάτρας.
Πιθανόν ανεστάλη η χρήση του, όταν οι κάτοικοι της περιοχής διατάχθηκαν να την εγκαταλείψουν και μαζί με άλλους αναγκάστηκαν να επανδρώσουν τη Νικόπολη Πρέβεζας, που ιδρύθηκε από τον Οκταβιανό Αύγουστο, προς τιμή της νίκης του κατά τη ναυμαχία του Ακτίου, εναντίον του Αντώνιου και της Κλεοπάτρας.
Παρατηρούμε ότι και στα πλευρά του Νεωρίου, τις κατώτερες βαθμίδες, σχηματίζουν μεγάλοι λίθοι που «κουμπώνουν» άνετα και με οποιαδήποτε γωνία μεταξύ τους, όπως στα Μεγαλιθικά και Προμυκηναϊκά μνημεία.
Αυτό σημαίνει ότι το Νεώριο λειτουργούσε ασταμάτητα επί πάνω από 1500 χρόνια και μετά από κάθε σεισμική ή επιδρομική καταστροφή συμπληρωνόταν από οικοδομικά στελέχη νεώτερης τεχνολογίας.
Όταν πια οι προσχώσεις του Αχελώου είχαν αρχίσει να δημιουργούν πρόβλημα στη λειτουργία του Ναυπηγείου τους τελευταίους αιώνες της χρήσης του, τότε που μάλλον τα πλεούμενα οδηγούνταν στη θάλασσα μέσω ίσως κάποιας διώρυγας ή κάποιου παραποτάμου του Αχελώου, η αξιοποίηση του χώρου γινόταν μόνο από τον αριστερό, όπως βλέπουμε στην 1η φωτογραφία, βόρειο σηκό.
Έκπληξη προκαλεί στον επισκέπτη το γεγονός ότι οι ράμπες καθόδου των πλοίων, στο Ναυπηγείο αυτό, κατεβαίνουν δύο μέτρα από την επιφάνεια του εδάφους για να συναντήσουν την τότε επιφάνεια της θάλασσας.
Αυτό το γεγονός μας προσφέρει την σημαντικότερη πληροφορία για την έρευνά μας: Ο ποταμός-θεός Αχελώος, εδώ και 21 αιώνες, με τα φερτά υλικά από τα βουνά που διέρχεται, προσκόμισε τη μάζα εδάφους η οποία κάλυψε σιγά-σιγά έκταση που πριν από την εποχή εκείνη αποτελούσε μια θαλάσσια ενότητα.
Αν παρακολουθήσουμε λοιπόν, είτε από κοντά, είτε με τη βοήθεια δορυφόρου τους λόφους της πεδιάδας γύρω από τις Οινιάδες, θα διαπιστώσουμε ότι αποτελούσαν μια ενότητα μικρών νησιών, που στη συνέχεια ενσωματώθηκαν με την ξηρά.
Τα πρόσφατα (χάριν του λέγειν) γεγονότα της ναυμαχίας του Lepado ή Εχινάδων, πιστοποιούν, μέσω των ελιγμών του Don Juan D` Asturias, ότι ακόμα ένα τελευταίο νησί έχει ενσωματωθεί «τώρα τελευταία».
Συμπέρασμα: Οι Εχινάδες των Προϊστορικών χρόνων αποτελούνταν από διπλάσια νησιά.
Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε να εκπονήσουμε τον χάρτη των Ομηρικών «Ἐχινάων θ᾽ ἱεράων
νήσων», διορθώνοντας τον σημερινό, αφού «αφαιρέσουμε» το υλικό το οποίο προσκόμισε ο Αχελώος σε όλη την προαναφερόμενη πεδιάδα μέχρι βάθους 2-3 μέτρων.
ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΔΟΥΛΙΧΙΟ
Η Αυτοκρατορία του Ομηρικού Δουλιχίου είχε τα εξής χαρακτηριστικά:
α΄. Είχε στενές σχέσεις με τους γείτονες Κεφαλλήνες, τον λαό που οδήγησε στην Τροία ο Οδυσσέας. Για αυτό και ο Όμηρος, στον κατάλογο των πλοίων των Αχαιών που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο, περιγράφει τη δύναμή τους διαδοχικά: ΙΛΙΑΔΑ ραψωδία Β΄ 625-644.
β΄. Όπως διαπιστώνεται, στον κατάλογο αυτό, το Δουλίχιο είναι μια από τις επικράτειες που
συνοδεύονται από τον Μέγη, έναν απλό Πρίγκιπα και όχι Άνακτα, αλλά παρ` όλα αυτά, έχει τετραπλάσιο στόλο από τον διάσημο Οδυσσέα με τα τρία νησιά, Ζάκυνθο, Κεφαλονιά και Θιάκι.
γ΄. Στον ίδιο κατάλογο διαπιστώνουμε ότι το Δουλίχιο έχει σαφή ανατολικά όρια, αφού ο Θόας της Πλευρώνας, εκτός της Πυλλήνης και μιας τοπικής Χαλκίδας παραθαλάσσιας, έχει, μετά τον θάνατο του Οινέα, των άλλων παιδιών του και του ξανθού Μελέαγρου, αναλάβει και την Καλυδώνα.
δ΄. Ο λαός του Δουλιχίου λέγονται Επειοί και κοιτίδα καταγωγής τους οι σημερινές Αχαΐα και Ηλεία που τότε ονομάζονταν Ηλεία, αφού Αχαΐα ήταν όλη η Πελοπόννησος. Ένας τέτοιος, μάλλον, Επειός μαζί με την Παλλάδα Αθηνά σκάρωσαν και τον Δούρειο Ίππο, της φρουράς του οποίου υπεύθυνος αρχηγός ήταν ο Οδυσσέας.
ε΄. Λίγα χρόνια αργότερα, το Δουλίχιο συμμετέχει ακόμα και στη διεκδίκηση της Πηνελόπης με τετραπλάσιους μνηστήρες απ` ότι η ίδια η Ιθάκη. Μάλιστα το όλο συμβάν σηματοδοτεί και τη διείσδυση του Δουλιχίου ακόμα και στα εσωτερικά της Ιθάκης.
ΚΕΙΜΕΝΟ
Οἳ δ᾽ ἐκ Δουλιχίοιο Ἐχινάων θ᾽ ἱεράων
νήσων, αἳ ναίουσι πέρην ἁλὸς Ἤλιδος ἄντα,
τῶν αὖθ᾽ ἡγεμόνευε Μέγης ἀτάλαντος Ἄρηϊ
Φυλεΐδης, ὃν τίκτε Διῒ φίλος ἱππότα Φυλεύς,
ὅς ποτε Δουλίχιον δ᾽ ἀπενάσσατο πατρὶ χολωθείς·
τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
Αὐτὰρ Ὀδυσσεὺς ἦγε Κεφαλλῆνας μεγαθύμους,
οἵ ῥ᾽ Ἰθάκην εἶχον καὶ Νήριτον εἰνοσίφυλλον
καὶ Κροκύλει᾽ ἐνέμοντο καὶ Αἰγίλιπα τρηχεῖαν,
οἵ τε Ζάκυνθον ἔχον ἠδ᾽ οἳ Σάμον ἀμφενέμοντο,
οἵ τ᾽ ἤπειρον ἔχον ἠδ᾽ ἀντιπέραι᾽ ἐνέμοντο·
τῶν μὲν Ὀδυσσεὺς ἦρχε Διὶ μῆτιν ἀτάλαντος·
τῷ δ᾽ ἅμα νῆες ἕποντο δυώδεκα μιλτοπάρῃοι.
Αἰτωλῶν δ᾽ ἡγεῖτο Θόας Ἀνδραίμονος υἱός,
οἳ Πλευρῶν᾽ ἐνέμοντο καὶ Ὤλενον ἠδὲ Πυλήνην
Χαλκίδα τ᾽ ἀγχίαλον Καλυδῶνά τε πετρήεσσαν·
οὐ γὰρ ἔτ᾽ Οἰνῆος μεγαλήτορος υἱέες ἦσαν,
οὐδ᾽ ἄρ᾽ ἔτ᾽ αὐτὸς ἔην, θάνε δὲ ξανθὸς Μελέαγρος·
τῷ δ᾽ ἐπὶ πάντ᾽ ἐτέταλτο ἀνασσέμεν Αἰτωλοῖσι·
τῷ δ᾽ ἅμα τεσσαράκοντα μέλαιναι νῆες ἕποντο.
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
Κι αυτοί απ` το Δουλίχιο και ιερές Εχινάδες νήσους, που κατοικούνται πέρα απ`τη θάλασσα έναντι της Ηλείας,
τους οποίους ηγεμόνευε ο Μέγης, ο παρόμοιος με τον Άρη
ο Φυλείδης, που γέννησε ο αγαπημένος του Διός ιππότης Φυλεύς,
που στο Δουλίχι κάποτε κατέφυγε απ` τον πατέρα χολωμένος·
και ακολουθούσαν αυτόν σαράντα μαύρα πλοία.
Ύστερα Οδυσσεύς καθοδηγούσε Κεφαλλήνες μεγαθύμους,
που είχαν την Ιθάκη και Νήριτο το βαθύσκιωτο
και Κροκύλει` εξουσίαζαν και Αιγίλιπα τραχειά,
και που κατείχαν Ζάκυνθο κι εξουσιάζανε τη Σάμη κι «απ` τα δυό»,
κατείχανε και τη στεριά κι εξουσιάζανε κι από πίσω·
κι ήτανε αρχηγός αυτών ο Οδυσσεύς με σκέψη σαν του Δία·
ενώ ακολουθούσανε αυτόν δώδεκα κοκκινόπλωρα καράβια.
Ενώ των Αιτωλών ηγείτο Θόας Ανδραίμονος υιός,
που την Πλευρώνα ενέμοντο και Ώλενο μα και Πυλήνη
και την παραθαλάσσια Χαλκίδα και την πετρώδη Καλυδώνα
γιατί δε ζούσαν πια οι υιοί του μεγαλόκαρδου Οινέα,
ούτ` έτσι πια ο ίδιος ζούσε, ενώ απέθανε Μελέαγρος ξανθός·
σ` αυτόν λοιπόν είχε ανατεθεί να κυβερνά σ`όλους τους Αιτωλούς
και ακολουθούσαν αυτόν σαράντα μαύρα πλοία.
…Και όχι μόνο, γιατί για την προαναφερόμενη διείσδυση του Δουλιχίου στο εσωτερικό της Αυτοκρατορίας του Οδυσσέα, υπάρχουν ενδείξεις και θεωρίες, όπως η δική μας που ερευνά και αποδεικνύει ότι «Ομηρική Ιθάκη είναι η Παλλική Κεφαλληνίας», οι οποίες προσφέρουν στο Δουλίχιο και το νότιο τμήμα της Κεφαλονιάς μέχρι Αργοστόλι και Λάσση. Εκεί μάλιστα βασιλιάς πρέπει να ήταν ο πατέρας του μνηστήρα Αμφίνομου, ο Νίσος.
στ΄. Αντίθετη διείσδυση, δηλαδή από Ιθάκη προς Δουλίχιο, δεν διαπιστώνεται παρά μόνο στην επιθυμία του Οδυσσέα-ζητιάνου να πάει κάποτε ντυμένος με καινούρια ρούχα, σαν άρχοντας δηλαδή, στο πανέμορφο, σιτοφόρο και καταπράσινο Δουλίχι. (Δουλιχίου πολυπύρου ποιήεντος, Οδύσσεια ραψωδία π΄ 396)
Όμως από την άλλη, είναι γεγονός ότι στην Ηλεία οι Ιθακήσιοι είχαν μονάδες εκτροφής ζώων.
ζ΄. Ένας άλλος Επειός συναντάται στη μυθολογία των νησιών της περιοχής και στην Εκστρατεία του Αμφιτρύωνα. Ονομάζεται Έλειος και κατάγεται από το Έλος. Το όνομα αυτού έχει μείνει από τότε στη νότια παραλία της Κεφαλονιάς κοντά στη Σκάλα των Πρόνων (Πόρος): ΚΑΤΕΛΕΙΌΣ. Ο Δρακίας, από τους οπλαρχηγούς του Δουλιχίου στην Τροία, συμπολεμιστής του Μέγη, μας θυμίζει αβίαστα το Αδράκι έξω από το Αργοστόλι.
η΄. Άλλα ονόματα που μας θυμίζουν Δουλίχιο στον περιβάλλοντα χώρο της Αιτωλοακαρνανίας:
Για τον βασιλιά Άκαστο, της γενιάς του Λαέρτη και συμμετέχοντα στην Αργοναυτική εκστρατεία, έχουμε την Καστό και γιατί όχι, τον Αστακό. Ενώ όσον αφορά τον Μέγη, υπάρχει ένα μικρό νησί με το όνομα Μεγανήσι και προϊστορικά ευρήματα.
Επανερχόμενοι στο Β΄ της Ιλιάδας και ανακεφαλαιώνοντας, διαπιστώνουμε ότι το Δουλίχιο έχει κέντρο τις Εχινάδες, με πρωτεύουσα τις Οινιάδες και επεκτείνεται σε όλα τα υπόλοιπα παράλια του κεντρικού Ιονίου Πελάγους, ακόμα και εντός των κτήσεων του Οδυσσέα.
Κατάλογος μνηστήρων, Οδύσσεια ραψωδία π΄ 247-248:
Από μεν το Δουλίχιο δύο και πενήντα
κούροι ξεχωριστοί, έξι δε υπηρέτες έποντο·
Ἐκ μὲν Δουλιχίοιο δύω καὶ πεντήκοντα
κοῦροι κεκριμένοι, ἓξ δὲ δρηστῆρες ἕπονται·
ΚΕΦΑΛΛΗΝΕΣ
ΔΟΥΛΙΧΙΟ
ΕΠΕΙΟΙ (ΗΛΙΔΑ ΔΙΑ)
ΤΑΦΙΟΙ (Δυτική Παλλική)
Στον χάρτη αυτό παρουσιάζουμε συνολικά τις κτήσεις, ακόμα και τις καταγωγές και των δύο συνεργαζόμενων Αυτοκρατοριών, που μια γενιά πριν από τον Οδυσσέα, είχαν ηγέτες τους Άνακτες, η μεν Ιθάκη τον Λαέρτη, το δε Δουλίχιο τον Άκαστο.
Θεωρώ παρεμπιπτόντως ότι το «Έλος» από όπου καταγόταν ο Έλειος, οφείλει την ονομασία του στις βαλτώδεις εκτάσεις του Αχελώου που σχηματίζονταν στο τελείωμα της στεριάς ενώπιον της τότε θάλασσας των Εχινάδων.
Ευχαριστούμε δε αναδρομικά, όσους κάποτε έδωσαν την ονομασία «Βάλτος» στο ανάλογο σημερινό περιβάλλον της θεωρίας μας.
Νίκος Φ. Καμπάνης
19/09/2015
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΛΜΠΟΥΜ
Άποψη από το λόφο Κατσά του Λεσινίου όπου διακρίνονται κατά σειρά:
Η Κατοχή, το Νεοχώρι, η λοφοσειρά του Αγίου Νικολάου (Κούνδουρος) και στο βάθος η λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου.
Στο λόφο Κατσά του Λεσινίου διακρίνεται βάση αρχαίου ναού.
Από το λόφο Κατσά του Λεσινίου διακρίνεται στα δυτικά η εύφορη πεδιάδα που παλαιότερα ήταν η προϊστορική θάλασσα των Ιερών Εχινάδων.
Ο ποταμός – θεός Αχελώος ενώπιον της Κατοχής. Διακρίνεται ο λόφος Κατσάς του Λεσινίου.
Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου
Το Διόνι και,
η αντίστοιχη παραλία,
στις εκβολές του Αχελώου
Το Διόνι και, η αντίστοιχη παραλία,
στις εκβολές του Αχελώου,
κατά προέκταση προς Νότο.
Ψευδονήσι, ως αποτέλεσμα προσχώσεων.
Λεπτομέρεια της διπλανής φωτογραφίας
Εκβολές του Αχελώου, κοντά στο Διόνι – Καλχίτσα και η οποία διακρίνεται στις φωτογραφίες δεξιά.
Στο βάθος και δυτικά διακρίνουμε από αριστερά: Τον Σκουπά, τον Κοτσιλάρη (σαν πυραμίδα), πίσω του τις Σκρόφες και δεξιά η Οξυά.
Λίγο πριν ένα νησί των Εχινάδων
ενωθεί με την στεριά.
Η Σκροφοπούλα, έχει ήδη ενωθεί
με την στεριά.
Δελταϊκές αποθέσεις του Αχελώου
Το φωτογραφικό υλικό επιμελήθηκε ο συνεργάτης μας, Δημήτρης Ροδάτος.
Για την επεξεργασία της εργασίας, Αντώνης Ζιώγας.