ΟΔΥΣΣΕΙΑ, Ραψωδια γ’


             Στην τριτη παρουσιαση μας παραθετουμε το ΙΣΤΟΡΙΚΟ αυτής της 3ης ιερής ραψωδίας, η οποία περιέχει το 80% των ιεροτελεστιών της Οδύσσειας, αναλυτικά.

Στίχοι 1-30:
Ξημέρωμα περνώντας την περικαλλέα λίμνη του Καϊάφα. Άφιξη στην παραλία της Πύλου κατά τη διάρκεια μεγάλης θυσίας, παρουσία πλήθους κόσμου.
Όταν κανείς εμφανίζεται σε ώρα τελετής, είναι εκ των προτέρω σταλμένος από τους θεούς, ή θεός και εδώ ισχύουν και τα δυο γιατί και η Αθηνά συνοδεύει τον Τηλέμαχο ως Μέντωρ και η ίδια παρουσιάζεται αυτοπροσώπως.
Στίχοι 31-67:
Λόγω αυτών όλων των γεγονότων, η υποδοχή είναι αποθεωτική. Ο υιός του Νέστορα Πεισίστρατος τους καθίζει στο τραπέζι ανάμεσα στον πατέρα και στον αδελφό Θρασυμήδη, τους ενημερώνει για την τελετή και τους καλεί να προσευχηθούν. Η Αθηνά ως Μέντωρ λοιπόν, δια μέσου του Ομήρου, μας διδάσκει πως πρέπει να είναι μια τυπική προσευχή για τον Ποσειδώνα θείο της !
Στίχοι 68-101:
Ο Νέστωρ τους ρωτά ποιοί είναι και η Αθηνά παροτρύνει τον Τηλέμαχο να τα αποκαλύψει όλα και να ζητήσει πληροφορίες.
Στίχοι 102-129:
Ο Νέστωρ απαντά και πλέκει το εγκώμιο του καλύτερου φίλου του τού Οδυσσέα, το παιδί του οποίου βρίσκεται τη στιγμή αυτή ενώπιόν του και έτσι οι περιγραφές που ακολουθούν μας δίνουν την ευκαιρία να ζήσουμε και εμείς κάποια στιγμιότυπα του Τρωικού πολέμου.
Στίχοι 130-200:
Με έκπληξη μαθαίνουμε από τον ειλικρινή και σοφό Νέστορα για ένα άλλο τέλος του Τρωικού πολέμου, το οποίο ο Οδυσσέας θα αποφύγει να ομολογήσει στους Φαίακες.
…Λέει λοιπόν ο Νέστωρ, ότι όταν έπεσε η Τροία, διχάστηκαν οι Αχαιοί. Ο Μενέλαος ήθελε να φύγει, αλλά ο Αγαμέμνων ήθελε να συνεχίσει !
Η εκπληκτική αυτή πληροφορία συνάδει με τα ιστορικά δεδομένα της πτώσης της πρωτεύουσας των Χετταίων Χατούσας από τους “Λαούς της Θάλασσας” το 1190 π.Χ., ακριβώς την ίδια χρονιά που έπεσε η Τροία. Αν λοιπόν ο Σαρπηδόνας, ο καλύτερος σύμμαχος των Τρώων, σκοτώθηκε τον τελευταίο χρόνο του πολέμου και ήταν ο ίδιος ο τελευταίος βασιλιάς των Χετταίων, ο Σαπιλουλιούμα, τότε η Χατούσα έμεινε “ακέφαλη”, επέδραμαν από βορράν οι πρώην σύμμαχοί τους Κάσκα και μάλλον από δυτικά ο Αγαμέμνων (Καγκαμούνου) με τους υπόλοιπους Αχαιούς (Αχιγιάβε) και Δαναούς (Ντανούνα) και την ξεθεμελείωσαν.
Γιαυτό και, ενώ είχαν αναχωρήσει μαζί, διαφωνώντας με τον Αγαμέμνονα, ο Διομήδης από την Αργολίδα, ο Μενέλαος από τη Λακωνία, ο Νέστωρ από τη Μεσσηνία και ο Οδυσσέας των Κεφαλλήνων, στην Τένεδο διαφώνησαν για μια φορά ακόμα και ο Οδυσσέας γύρισε πίσω να φέρει ενισχύσεις στον Αγαμέμνονα.
Αν και πότε ο Οδυσσέας πήγε και που είναι οι Κίκονες, δεν θα το μάθουμε ποτέ.
Στη συνέχεια περιγράφει ο Νέστορας, ότι αυτός και ο Διομήδης επέστρεψαν γρήγορα, όπως και ο Φιλοκτήτης και ο Ιδομενέας.  Μιλάει και για τη δολοφονία του Αγαμέμνονα και για την εκδίκηση του Ορέστη.
Στίχοι 201-242:
Συζητούν για την κατάσταση με τους μνηστήρες. Ο Νέστωρ αποκαλύπτει ότι τον Οδυσσέα τον βοηθούσε η Αθηνά και αν ο Τηλέμαχος, επίσης την έχει με το μέρος του, δεν έχει να φοβηθεί τίποτα.
Στίχοι 243-328:
Ο Τηλέμαχος ζητά πληροφορίες για τον πατέρα του. Ο Νέστωρ εξιστορεί τα περί Κλυταιμνήστρας. Μιλάει για τον αιφνίδιο θάνατο του τιμονιέρη του Μενελάου Φρόντη Ονητορίδη και ο οποίος ήτανε η αιτία να καθυστερήσει ο βασιλιάς της Σπάρτης, να αλλάξει ο καιρός, να βρεθεί στην Κρήτη και από εκεί στην Αίγυπτο ώστε τελικά να μην προλάβει εκείνος να εκδικηθεί τη δολοφονία του αδελφού του.
Ο Νέστωρ συμβουλεύει τον Τηλέμαχο να τον επισκεφθεί, μπας και έχει ακούσει τίποτα για τον Οδυσσέα τον καιρό που έλειπε στην Αίγυπτο.
Στίχοι 329-374:
Νυχτώνει και ο Νέστωρ θέλει να τους φιλοξενήσει. Η θεά προφασιζόμενη ανειλημμένες υποχρεώσεις, μεταμορφώνεται σε φήνη, το πτηνό της τοιχογραφίας, και αναχωρεί. Όλοι μένουν εκστατικοί που ο Τηλέμαχος συνοδεύεται από θεό.
Στίχοι 375-403:
Ο Νέστωρ προσεύχεται στην Αθηνά, αυτή τον εισακούει. Της υπόσχεται μεγάλη τελετή και θυσία ταύρου. Πηγαίνουν στο παλάτι γιά ύπνο.
Στίχοι 404-463:
Το πρωί τελείται η πασίγνωστη θυσία ταύρου της Οδύσσειας.
Στίχοι 464-468:
Η όμορφη κόρη του Νέστορα, πριγκίπισσα Πολυκάστη, λούζει τον Τηλέμαχο στον ασάμυνθο της φωτογραφίας, όπου μάλλον και πραγματοποιείται η ένωσή τους, από την οποία μετά γεννήθηκε ο Όμηρος με βάση τον χρησμό του μαντείου των Δελφών.
Στίχοι 469-480:
Ακολουθεί το επίσημο γεύμα, με τον Τηλέμαχο στο πλευρό του Νέστορα. Ο Νέστωρ δίνει εντολή για ετοιμασία άρματος (δίφρον), με το οποίο θα μεταβούν στην Σπάρτη Τηλέμαχος και Πεισίστρατος.
Στίχοι 481-490:
Πρώτο μέρος ταξιδιού ως τις Φηρές (Αρφαρά) στο πανδοχείο του Διοκλή, μέσα σε μισή μέρα.
Στίχοι 491-497:
Δεύτερο μέρος του ταξιδιού ως τη Σπάρτη της Ομηρικής εποχής που ήταν η Πελλάνα, από πρωί ως το βράδυ, αν και ήταν ίδια απόσταση με την προηγούμενη μέρα, αφού ο Ταύγετος είναι ανηφορικός.

 

ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ

– ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΝΟΤΙΟΥ ΙΟΝΙΟΥ με τα νησιά κάτωθεν της ΛΕΥΚΑΔΑΣ: Μεγανήσι, Κάλαμος, Καστός, Αρκούδι, Άτοκος, Οξειά και λοιπές ΕΧΙΝΑΔΕΣ, ΙΘΑΚΗ, ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑ, ΖΑΚΥΝΘΟΣ από βορρά προς νότο, καθώς επίσης Ακαρνανικά παράλια, δυτικός ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟΣ κόλπος, δυτική Πελοπόννησος , ΜΕΣΣΗΝΙΑΚΟΣ κόλπος. Διακρίνεται η ΛΙΜΝΗ ΚΑΪΑΦΑ και η ΠΥΛΟΣ (Πηγή: Υδρογραφική Υπηρεσία Π. Ν.).
– Το καραβάκι σύμβολο της θεωρίας του Ν. ΛΙΒΑΔΑ.
– ΔΙΑΔΡΟΜΗ του πλοίου του Τηλεμάχου. Η ημερήσια συμβολίζεται με κανονική γραμμή, ενώ η νυχτερινή με διακεκομμένη… Με βάση τη θεωρία που αναπτύσσεται στο βιβλίο «ΟΜΗΡΙΚΗ ΙΘΑΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΛΙΚΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΙΑΣ».
– Φωτογραφίες δεξιά: Αναπαράσταση του παλατιού του Νέστορα ( Piet de Jong ) και τοιχογραφία από την Ομηρική Πύλο στον Εγκλιανό Μεσσηνίας, με βάση τους στίχους:
«…Ἄν δ’ ἄρα Τηλέμαχος περικαλλέα βήσετο δίφρον·
πὰρ δ’ ἄρα Νεστορίδης Πεισίστρατος ὄρχαμος ἀνδρῶν
ἐς δίφρον τ’ ἀνέβαινε καὶ ἡνία λάζετο χερσίν·…» Οδύσσεια γ΄ 481-483
…Κι ανέβηκε λοιπόν Τηλέμαχος πάνω στο αρματάκι το πανέμορφο·

κι από κοντά Πεισίστρατος ο ‘Νεστορίδης’ ο ομαδάρχης των ανδρών

στο αμαξάκι και ανέβαινε και τα ηνία τα κρατούσε με τα χέρια…
– Αεροφωτογραφία, αριστερά, του χώρου της άφιξης του Τηλεμάχου, όπου και οι πρωινές τελετές, με βάση το στίχο:

«…ἐς Πύλον ημαθόεντα…» = …στην Πύλο την ΑΜΜΩΔΗ… Οδύσσεια β΄ 359

ΕΙΚΟΝΕΣ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟΥ
– «…ΕΠΕΑ ΠΤΕΡΟΕ ΝΤΑ…» Οδύσσεια ο΄ 208
Ανάκτορο της Πύλου: Τοιχογραφία ΑΟΙΔΟΥ με ΦΟΡΜΙΓΓΑ (συμπληρωμένη από τον Piet de Jong). Το υπερφυσικό πτηνό έχει ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΟ ΛΟΦΙΟ και είναι αλληγορία της χαρακτηριστικής φράσης τών ΕΠΩΝ. Ο Όμηρος είναι σύγχρονος των γεγονότων!
Επίσης όταν ενώπιον του Νέστορα η Αθηνά-Μέντωρ, συνοδός του Τηλεμάχου μεταμορφώθηκε σε πτηνό:
«…Ὧς ἄρα φωνήσασ’ ἀπέβη γλαυκῶπις Ἀθήνη
φήν ῃ εἰδομένη· θάμβος δ’ ἕλε πάντας ἰδόντας…» Οδύσσεια γ΄ 371-372

– «…ἐκ ῥ’ ασαμινθου βῆ..» = …κι ως έβγαινε απ’ το λουτρό… Οδύσσεια γ΄ 468

Ακόμα και αυτό αποκαλύφθηκε στον Εγκλιανό της Μεσσηνίας. Είναι πολύ τυχεροί οι άνθρωποι εκεί: Βρήκαν τον ασάμινθο που πλύθηκε ο Τηλέμαχος !!

ΙΣΤΟΡΙΚΟ και ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ περιληπτικά.

Η ραψωδία γ΄ της ΟΔΥΣΣΕΙΑΣ περιγράφει το ταξίδι του Τηλεμάχου στην Πύλο.
Αναλυτικά:
Ξεκινάει με την ανατολή του Ήλιου όταν το πλοίο πέρναγε ανοιχτά από τη Λίμνη του Καϊάφα… Ακολουθεί η άφιξη και παραμονή στην Πύλο διάρκειας μιάμισυ μέρας μόνο, με μία διανυκτέρευση… Και τελειώνει με τη μετάβαση στη Σπάρτη μέσω Φηρών, διαδρομή που διαρκεί επίσης μιάμισυ μέρα με μία διανυκτέρευση.
Η διανυκτέρευση αυτή γίνεται μάλλον στα σημερινή Αρφαρά (Φηρές) στου Διοκλή το πανδοχείο στα μέσα της διαδρομής. όπως φαίνεται στους χάρτες, που όμως όσον αφορά το χρόνο διάρκειας, αυτό είναι το ένα τρίτο, λόγω του Ταϋγέτου.
Στα βουνά η ταχύτητα, λόγω ανηφόρας και δύσβατου εδάφους, μειώνεται ραγδαία. Η αναλογία αυτή διαπιστώνεται και κατά την επιστροφή στη ραψωδία ο΄.

Συνοδοί στα δύο ταξίδια για τον Τηλέμαχο είναι η ίδια η θεά ΑΘΗΝΑ ως ΜΕΝΤΩΡ -φίλος του Οδυσσέα- στη μετάβαση από την Ιθάκη για την Πύλο, ενώ στη μετάβαση από Πύλο για Σπάρτη συμμετέχει ο γιος του ΝΕΣΤΟΡΑ ο ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΣ.

Η Σπάρτη του Μενελάου δεν είναι ίδια με τη σημερινή. -όπως το ίδιο συμβαίνει και με την Ιθάκη- η Ομηρική είναι άλλη από τη σημερινή. Σήμερα η Σπάρτη είναι αυτή που θεμελίωσαν οι Δωριείς.
Την εποχή των Αχαιών και του βασιλιά Μενελάου ήταν στην Πελλάνα, πολλά χιλιόμετρα βόρεια της σημερινής πρωτεύουσας του νομού Λακωνίας.
Στην Πελλάνα μάλιστα βρέθηκαν καταπληκτικά ευρήματα Μυκηναϊκής περιόδου:
Ελενείον (ναός αφιερωμένος στην Ελένη), μεγάλοι θολωτοί τάφοι και άλλα που βρίσκονται ακόμα στο στάδιο της έρευνας και αποκάλυψης.
Αντίθετα η Ομηρική Πύλος ταυτίζεται με την ευρύτερη σημερινή θέση και ειδικά, η παραλία άφιξης του Τηλεμάχου, όπου και οι τελετές για τον Ποσειδώνα, είναι στο αμμουδερό κομμάτι των γνωστών φωτογραφιών.
Όσο για την πρωτεύουσα και τα ανάκτορα του Νέστορα, αυτά είναι πράγματι στον Εγκλιανό, ακριβώς σε απόσταση τόση όση απείχε το σημείο, που αποχαιρέτησε ο Τηλέμαχος το γιο του Νέστορα Πεισίστρατο (κοντά στην παραλία) από τα ανάκτορα…
…Γι’ αυτό δεν αποπειράθηκε να έλθει στην επιστροφή από τη Σπάρτη (βλ. ραψωδία ο΄), ο ίδιος ο Νέστορας να κατακρατήσει τον Τηλέμαχο και να παρατείνει τη φιλοξενία, παρ’ όλο ότι η συνάντηση με το μάντη Θεοκλύμενο, στη συνέχεια, θα καθυστερούσε την αναχώρηση κατά μία ώρα.

Leave a comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται.