GABRIELA MISTRAL/ΓΚΑΜΠΡΙΕΛΑ ΜΙΣΤΡΑΛ

La más amarga distinción

Η Γκαμπριέλα Μιστράλ δεν πίστευε -στα τρία της χρόνια- όταν τους εγκατέλειψε ο πατέρας, ότι η αρκετά εκτεταμένη ζωή της τόση όσο η κοιλάδα του Κοκιμπο στα πόδια των Άνδεων όπου γεννήθηκε, θα’χε τόσα σκαμπανεβάσματα και θα ταξίδευε από τη δόξα στις αποτυχίες με τόση συχνότητα. Ένα βραβείο Νόμπελ για τέσσερις αυτοκτονίες! Την πρεμιέρα της κακοδαιμονίας άνοιξε ο πρώτος εφηβικός της έρωτας. Για λόγους τιμής αυτοκτόνησε ο Ρομέλιο Ουρέτα κι έριξε τη πρώτη σαϊτιά στην αρρενοπρέπεια της Χιλιανής ποιήτριας. Οι δύσκολες εκλογές της την έφεραν σ’ ένα απαγορευμένο έρωτα με τον συγγραφέα Μανουήλ Μούρα άνδρα έγγαμο και χρηστοήθη. Έτσι λένε οι “καλοθελητές” ότι ασπάσθηκε το σαπφισμό. Λες κι είναι κοσμοθεωρία ή παράβαση εντολής. Το δεύτερο πλήγμα ταξίδευσε στις ανησυχίες της από τη Βραζιλία. Οι αγαπημένοι της φίλοι Στέφαν Ζβειγκ και η νεαρή σύντροφος του Λοττε έβαλαν τέρμα στις ζωές τους κάτω απ’ το φάσμα του ναζισμού. Πολλές φορές δεν κερδίζεται η ευτυχία με τη μακροβιότητα, αλλά με την ευγηρία. Η  Lucila Godoy Alcayaga που υιοθέτησε το ψευδώνυμο της από θαυμασμό σε δυο ξένους βάρδους, σχημάτισε ένα τέταρτο σταυρό στις αποδημίες της με το χαμό του θετού γιου της που η ίδια φώναζε χαϊδευτικά “Γιν-Γιν”, στα δεκαοχτώ του …μεσάζοντας ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος!

¡Un nobel por cuatro suicidios!

Algunas veces no basta morir de viejo y que la muerte o el suicidio no te acechen…

sino tener en tu ambiente el mismo sosiego que quisiera respirar el más dichoso.

Gabriela Mistral de niña Lucila Godoy Alcayaga cuando les abandonó el padre a los tres añitos, allá en el húmedo valle de Coquimbo en los pies de la cordillera, no pensaba ni la gloria que cosecharía ni los lamentos que la llevarían a la muerte- al final- por el ramillete maldito, el más voraz de mil enfermedades. Además, había perdido primero a su amor de la juventud -Romelio Ureta-, ¡por un suicidio de honor! Años más tarde cuando la tacharon de pagana, la crucificaron de infamia y un posible adulterio con un hombre casado, el escritor Manuel Moure, y luego le colgaron -cierto o falso- enroscadas relaciones de lesbianismo dominante, …un doble suicidio la privó de dos de sus mejores amigos, el escritor Stefan Zweig y su joven esposa Lotte. Un año más tarde “Yinyin” su adorable hijo adoptivo se quitó también la vida a los 18, poniendo un broche atronador en la eminente pero atormentada vida de Gabriela.

Ausencia/ Αδειοσύνη

                       Fragmento del poema se incluyó en “Anamnesia”

Se va de ti mi cuerpo gota a gota.
Se va mi cara en un óleo sordo;
se van mis manos en azogue suelto;
se van mis pies en dos tiempos de polvo.

¡Se te va todo, se nos va todo!
Se va mi voz, que te hacía campana

cerrada a cuanto no somos nosotros.
Se van mis gestos que se devanaban
en lanzaderas, debajo tus ojos.
Y se te va la mirada que entrega,
cuando te mira, el enebro y el olmo.

Me voy de ti con tus mismos alientos:
como humedad de tu cuerpo evaporo.
Me voy de ti con vigilia y con sueño,
y en tu recuerdo más fiel ya me borro.
Y en tu memoria me vuelvo como esos
que no nacieron en llanos ni en sotos.

Sangre sería y me fuese en las palmas
de tu labor, y en tu boca de mosto.
Tu entraña fuese, y sería quemada
en marchas tuyas que nunca más oigo,
¡y en tu pasión que retumba en la noche
como demencia de mares solos!

¡Se nos va todo, se nos va todo!

Μακραίνει από σε το κορμί μου, στάλα στάλα.

Σ´ άλαλη ελαιογραφία πάει το πρόσωπο μου,

φεύγουνε τα χέρια σε μπρίκι αλαργινό·

τα πόδια μου χαθήκαν σε διπλοκουρνιαχτό.

Μακραίνει από σε, μακραίνει απ’ όλους,

σαν σήμαντρο σβησμένο η λαλιά μου

για τ’ αύριο που φτάνει τρεμουλιάζει.

Κατοπτρισμοί που ξετυλίγονται και φεύγουν

σαΐτες μες στις σκιές των βλέφαρών σου

όταν το βλέμμα στοχεύει κι απαρνιέται

μη σε ματιάσει η φτελιά και τ’ άγριο κυπαρίσσι.

Μακραίνω από σε, με τις δικές σου ανάσες:

και σαν αγιάζιi απ´ το κορμί σου ξεθυμαίνω.

Με νύστα και μ´ αγρύπνια φεύγω και σ´ αφήνω,

κι στις γλυκές σου θύμησες για πάντα ξεθωριάζω…

Οι αναμνήσεις -σαν κι αυτούς- με πλημμυρίζουν

που δεν γεννήθηκαν σε σύδεντρα κι αλάνες.

Αίμα ζεστό σε ροζιασμένα χέρια

που ‘μοιαζε με κρασί στο θαλπερό σου στόμα.

Στα βάθη της ψυχής που από πόθο καίνε

και στα χαμένα από χρόνια βήματα σου

του πόθου εκεινού που αντιλαλεί στη νύχτα

παράφορο πάθος στα έρημα πέλαγά σου.

Μακραίνουν όλα, κι όλα μακραίνουν!

FLORBELA ESPANCA/ΦΛΟΡΜΠΕΛΑ ΕΣΠΑΝΚΑ (Απο τα πορτουgkezika)

La sufragista que se inmoló por los perjuicios del amor  

Se Tu Viesses Ver-me…/ Αν έρχοσουν να με βρεις το δείλι…

Se tu viesses ver-me hoje à tardinha,
A essa hora dos mágicos cansaços,
Quando a noite de manso se avizinha,
E me prendesses toda nos teus braços…

Quando me lembra: esse sabor que tinha
A tua boca… o eco dos teus passos…
O teu riso de fonte… os teus abraços…
Os teus beijos… a tua mão na minha…

Se tu viesses quando, linda e louca,
Traça as linhas dulcíssimas dum beijo
E é de seda vermelha e canta e ri

E é como um cravo ao sol a minha boca…
Quando os olhos se me cerram de desejo…
E os meus braços se estendem para ti…

ESP.

Si tu vinieses a verme cuando la tarde acecha

a esa embrujada hora de idílicos regazos

cuando mansa y muda la noche se acerca

y me guardases toda, entera, en tus brazos.

Cuando me recuerda ese sabor que tenía

tu encelada boca… y el eco de tus pasos…

Tu risa cristalina y aquellos tus abrazos…

Tus besos y tu mano cogida de la mía…

Si tu vieses cuando hermosa y loca

traza las líneas dulcísimas de un beso

y sonríe y canta y es de purpura seda…

Y es como un clavo al sol mi cálida boca…

Cuando mis ojos sellan deseo inconfeso,

y tu dulce abrazo en mi regazo queda

Αν έρχοσουν να με βρεις το δείλι…

Αν έρχοσουν να με βρεις το δείλι

στα απόσταμα μιας μαγικής στιγμής

όταν σιγανοφτάνει η νύχτα ν’ αναγγείλει

πως με έβρηκε σε μπράτσα ηδονής.

Μόλις θυμάμαι τη νοστιμιά που’χε προφέρει

τ’ αχείλι σου…κι ο αχός απ’ τα πατήματα σου…

του γέλιου σου η κρήνη… τ’ αγκαλιάσματά σου.

Τα φιλιά σου…το χέρι σου μες το δικό μου χέρι.

Αν έρχοσουν έτσι αστόχαστα κι αγγελικά
όταν χαράζει γλυκές ρυτίδες το φιλί

Κι είν’ από κόκκινο μετάξι που μέλπει και γελά

-γαρούφαλλο στον ήλιο, που φιλά γλυκά-

σαν κλείνω τα μάτια από μέθη απατηλή

και την αγκάλη μου σ’ εσένα ανοίγω σιωπηλά.

ALFONSINA STORNI/ΑΛΦΟΝΣΙΝΑ ΣΤΟΡΝΙ

La gravitación y el circulo de los poetas embrujados.

Garras blancas/Γόμφος

En esta esplendidez del cielo limpio
Hundo los ojos y al hundirlos lloro.
Cubren el cielo lágrimas de oro,
El cielo limpio.

Ah, me parece que una garra blanca
Ha de bajar de pronto a arrebatarme
Y por el cielo en curva ha de llevarme,
La garra blanca

Σε κείνο τ’ αστροφέγγισμα του καθαρού ουρανού

βουρκώσανε τα βλέφαρα κι όπως βουρκώνουν κλαίω.

Σκεπάσαν τ ‘αστέρια με χρυσό, τα δάκρυα  εκεινού

που στις μοιραίες πεθυμιές του παραπαίω.

Οϊμέ, μου φαίνεται πως ένας αγγελόσταλτος γόμφος

θα ‘ρθει απ’ τα σύννεφα στα νύχια να μ’ αδράξει

και στα ουράνια φτερωτά να με πετάξει,

στ’ άχρονο σκιόφως!